لینن

پارچه لینن (Linen) یا الیاف کتان که گاهی به اشتباه پارچه لِنین تلفظ میشود ریشه در واژه لاتین ((لینوم)) (linum) و واژه یونانی (لینون) به معنای بذرکتان دارد لینن جزوی از قدیمی ترین پارچه های جهان به شمار می رود که بالغ بر ده هزارسال قدمت دارد.

استفاده از الیاف کتان برای تولید پارچه را نمیتوان به یک دهه و دو دهه یا یک قرن و دوقرن خلاصه و یا محدودکرد.نه تنها این پارچه محدود به یکی دو قرن نیست بلکه قدمت آن به اندازه قدمت مومیایی های مصرباستان است. اوایل پیدایش این پارچه درمصرباستان بود وبه رنگ سفید نیز تولید می شد که باگذر زمان و رفته رفته به کشورهای مختلفی راه پیداکرد و در رنگ های مختلف تولید و استفاده شد.در اوایل قرن نوزدهم این پارچه تقریبا به تمام کشورها راه پیداکرد و به یکی ازپرکاربردترین و پرمصرف ترین پارچه ها درسراسر دنیا تبدیل شده بود.باکیفیت ترین پارچه لنین در ایرلند ، ایتالیا و بلژیک تولید میشود این پارچه درهند و دیگر کشورهای اروپایی نیز تولید میشود.تولید انبوه لنین عمدتا دراروپای شرقی و چین صورت میگیرد.

بعضی از خصوصیات پارچه لینن

• سبک بودن بافت پارچه: بافت این پارچه به خاطر اینکه تراکم کمی دارد، سبک بوده و وزن زیادی به خود نمی­گیرد. این خاصیت به این معنی است که این پارچه منفذها و نقاط خالی زیادی در بافت خود دارد.
• قابلیت جذب و دفع رطوبت بالا: وجود بافت کم تراکم در پارچه لینن سبب می­شود که پارچه قادر باشد رطوبت زیادی را جذب کند. البته این رطوبت به همان سرعتی که در بافت پارچه وارد می­شود، با همان سرعت نیز خارج می گردد. اگر پارچه در معرض جریان باد باشد سرعت خشک شدن آن بیشتر می شود.
• خاصیت چروک پذیری و رفع چروک بالا: بافت پارچه لینن به خاطر اینکه از چگالی کمی برخوردار است به راحتی چروک برمی­دارد. البته می­توان این قضیه را هم یکی از نقاط ضعف پارچه لینن دانست و هم قوت آن؛ به خاطر اینکه هم به راحتی می­توان در آن حرکت کرد و هم باید به طور پیوسته چروک آن را صاف نمود. البته رفع چروک این پارچه نیز به همان سادگی چروک پذیری آن است. پارچه لینن هنگام اتوکشی به سرعت و سهولت چروک خود را از دست داده و صاف می شود.
• خنک بودن لباس های لینن: به خاطر وجود منفذهای زیادی که در درون بافت پارچه لینن وجود دارد، می توان از آن لباسهای خنکی تهیه کرد؛ به همین خاطر این لباس بیشتر مناسب فصول و روزهای گرم سال است. به خاطر وجود منفذهای زیادی که در درون بافت پارچه لینن وجود دارد، می توان از آن لباسهای خنکی تهیه کرد.

پارچه لینن چگونه تولید می‌شود؟

این پارچه جذاب و بسیار راحت با استفاده از الیاف سلولزی و طبیعی درون ساقه کتان تولید می‌شود. روش کار به این صورت است که الیاف سلولزی درون ساقه کتان با کمک مواد شیمیایی از بخش چوبی آن جدا شده و برای بقیه تولید فرستاده می‌شود. همچنین بعد از جداسازی و قبل از مرحله ریسیدن نخ‌ها، ابتدا باید مواد شیمیایی شسته ‌شوند؛ زیرا ممکن است مواد سمی و شیمیایی روی الیاف باقی مانده باشد.

کتان به‌عنوان مواد اولیه تولید این پارچه، مقاومت کمی در برابر گرما دارد و به همین دلیل باید در دوره سرد سال کاشت و رشد آن انجام شود. امروزه کشورهای اروپایی مانند فرانسه و هلند به دلیل آب و هوایی خنک و مناسب در اسفندماه، کار کشت کتان را بیشتر انجام می‌دهند و برداشت گیاه در گرمای مرداد صورت می‌گیرد.

نکته قابل‌توجه دیگر این است که الیاف سلولوزی مورد نیاز برای تولید پارچه لینن فقط در ساقه کتان نیست؛ بلکه تمام قسمت‌های گیاه کتان شامل ریشه، ساقه و برگ‌ها حاوی مقادیر زیادی الیاف سلولوزی هستند. به همین دلیل گیاه به‌صورت کامل و با ریشه برداشت می‌شود تا از تمام ظرفیت آن برای استخراج الیاف سلولوزی و تولید پارچه استفاده شود.

درنهایت اینکه بعد از جداسازی، الیاف قابل استفاده در رشته‌های نازک شانه شده و برای ریسندگی آماده می‌شوند. همچنین بعد از ریسیدن، نخ‌ها پیچیده شده و برای تولید انواع پوشاک، منسوجات خانگی و محصولات نساجی به کار می‌روند.

کاربردهای پارچه لینن

پارچه لینن به خاطر سبک و خنک بودن و همین طور قابلیت جذب و دفع رطوبت، در بسیار از پوشیدنی­ها مورد استفاده قرار می گیرد. در زیر به برخی از این موارد اشاره می­شود:

تهیه کت­ های لینن

انواع کت های مجلسی یا معمولی از پارچه لینن بدست می­ آیند. این کت­ها مناسب فصول گرم سال هستند و به خاطر سبک بودن، وزن آنها بدن را اذیت نمی کند. البته لازم به ذکر است که بافت کت­های تهیه شده از پارچه لینن، در برابر چروک شدن، مقاوم نیست و از طرفی به سادگی نیز می­توان چروک های آن را برطرف نمود.

تهیه مانتوهای لینن

از پارچه لینن به سادگی می­توان برای دوخت انواع مانتو استفاده کرد. مانتوهای تهیه شده از پارچه لینن سبک بوده و منفذهای بافت آن، با رد و بدل کردن جریان هوا، از عرق کردن بدن جلوگیری می کنند. از طرفی نازک بودن جنس لینن سبب شده تا به اندازه کافی حالت اتوی خود را حفظ نکنند.

تهیه انواع لباس

پارچه لینن به خاطر اینکه از کتان بدست می­آید برای تولید انواع لباس از جمله شلوارهای کتان، پیرهن­های کتان و … مناسب است. این پارچه استحکام کافی داشته و با مراقبت کافی می تواند مدتها عمر کند.­ ­

تهیه حوله ­های لینن

الیاف این پارچه به خاطر اینکه قابلیت جذب رطوبت زیادی دارند یکی از مناسب ترین پارچه ها برای تهیه حوله و پوشش حمام هستند. از طرفی می­توان این حوله را به راحتی شست و تمیز نمود. خاصیت از دست دادن سریع رطوبت در این پارچه، باعث می شود که، نم موجود در بافت حوله تهیه شده از پارچه لینن، در کوتاه ترین زمان خشک شود.

تهیه ملحفه

ملحفه ها نیز یکی دیگر از محصولاتی هستند که از پارچه لینن تهیه می شوند. ملحفه­ ها به خاطر اینکه با گرما و حرارت بدن در تماسند، نیاز دارند که در برابر این گونه پدیده ها مقاومت باشند و کیفیت خود را از دست ندهند. ملحفه هایی که از پارچه لینن به دست می آیند، به راحتی در برابر گرما و رطوبت بدن مقاومت نشان داده و رنگ خود را حفظ می کنند. از طرفی این محصولات، نم خود را به راحتی از دست داده و خشک می شوند.

استفاده از پارچه لینن در بافت کفش

یکی از دلایل استفاده از پارچه لینن در تهیه کفش­ها، این است که پارچه لینن هم به سرعت خشک شده و هم جریان هوا از آن به خوبی عبور می کند؛ این خصوصیات یکی از ویژگی های منحصر به فرد پارچه لینن هستند؛ به همین خاطر کفشهایی که در بدنه آنها از پارچه لینن استفاده شده، کمتر بو می گیرند و جریان هوا در درون کفش، از دم کردن پا می­کاهد.